POSTĘPOWANIE BEZPIECZEŃSTWA OSOBOWEGO
W PIGUŁCE

zapoznaj się zanim wypełnisz ankietę bezpieczeństwa osobowego

Zgodnie z ustawą z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 412 ze zm.) dopuszczenie do pracy lub pełnienia służby na stanowiskach albo zlecenie prac, związanych z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „poufne” lub wyższej może nastąpić po:

1) uzyskaniu stosownego poświadczenia bezpieczeństwa w wyniku przeprowadzonego postępowania sprawdzającego,
2) przeszkoleniu w zakresie ochrony informacji niejawnych.

W zależności od stanowiska lub wykonywania czynności zleconych, o które ubiega się osoba sprawdzana przeprowadza się:

1) zwykłe postępowanie sprawdzające – przy stanowiskach i pracach związanych z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „poufne”,
2) poszerzone postępowanie sprawdzające:

punktor przy stanowiskach i pracach związanych z dostępem do informacji niejawnych
o klauzuli „tajne” lub „ściśle tajne”,
punktor wobec pełnomocników ochrony, ich zastępców oraz kandydatów na te stanowiska,
punktor wobec kierowników jednostek organizacyjnych, w których są przetwarzane informacje niejawne o klauzuli „poufne” lub wyższej,
punktor wobec osób ubiegających się o dostęp do informacji niejawnych międzynarodowych
lub o dostęp, który ma wynikać z umowy międzynarodowej zawartej przez RP.

Pełnomocnik ochrony przeprowadza zwykłe postępowania sprawdzające:

1) w stosunku do osób zatrudnionych przez „macierzystą” jednostkę organizacyjną (z wyjątkiem kierowników jednostek organizacyjnych, zastępców pełnomocnika ochrony oraz wobec kandydatów na te stanowiska),
2) w stosunku osób zatrudnionych przez przedsiębiorcę ubiegającego się o świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego trzeciego stopnia (lub posiadającego takie świadectwo), który ubiega się o zawarcie umowy związanej z dostępem do informacji niejawnych na rzecz jednostki „macierzystej”, i w której nie zatrudniono pełnomocnika ochrony
(z wyjątkiem kierowników jednostek organizacyjnych, zastępców pełnomocnika ochrony oraz wobec kandydatów na te stanowiska).

ABW albo SKW przeprowadza poszerzone postępowanie sprawdzające :

punktor przy stanowiskach i pracach związanych z dostępem do informacji niejawnych
o klauzuli „tajne” lub „ściśle tajne”,
punktor wobec pełnomocników ochrony, ich zastępców oraz kandydatów na te stanowiska,
punktor wobec kierowników jednostek organizacyjnych, w których są przetwarzane informacje niejawne o klauzuli „poufne” lub wyższej,
punktor wobec osób ubiegających się o dostęp do informacji niejawnych międzynarodowych
lub o dostęp, który ma wynikać z umowy międzynarodowej zawartej przez RP.

Postępowanie sprawdzające ma na celu ustalenie, czy osoba sprawdzana daje rękojmię zachowania tajemnicy.

W toku postępowania sprawdzającego ustala się, czy istnieją uzasadnione wątpliwości dotyczące:

1) uczestnictwa, współpracy lub popierania przez osobę sprawdzaną działalności szpiegowskiej, terrorystycznej, sabotażowej albo innej wymierzonej przeciwko RP;
2) zagrożenia osoby sprawdzanej ze strony obcych służb specjalnych w postaci prób werbunku lub nawiązania z nią kontaktu;
3) przestrzegania porządku konstytucyjnego RP, a przede wszystkim, czy osoba sprawdzana uczestniczyła lub uczestniczy w działalności partii politycznych lub innych organizacji, o których mowa w art. 13 Konstytucji RP, albo współpracowała lub współpracuje z takimi partiami lub organizacjami;
4) ukrywania lub świadomego niezgodnego z prawdą podawania w ankiecie bezpieczeństwa osobowego lub postępowaniu sprawdzającym przez osobę sprawdzaną informacji mających znaczenie dla ochrony informacji niejawnych;
5) wystąpienia związanych z osobą sprawdzaną okoliczności powodujących ryzyko jej podatności na szantaż lub wywieranie presji;
6) niewłaściwego postępowania z informacjami niejawnymi, jeżeli:

punktor doprowadziło to bezpośrednio do ujawnienia tych informacji osobom nieuprawnionym,
punktor było to wynikiem celowego działania,
punktor stwarzało to realne zagrożenie ich nieuprawnionym ujawnieniem i nie miało charakteru incydentalnego,
punktor dopuściła się tego osoba szczególnie zobowiązana na podstawie ustawy do ochrony informacji niejawnych: pełnomocnik ochrony, jego zastępca lub kierownik kancelarii
tajnej.

W toku poszerzonego postępowania sprawdzającego organ ustala dodatkowo, czy istnieją wątpliwości dotyczące:

punktor poziomu życia osoby sprawdzanej wyraźnie przewyższającego uzyskiwane przez nią dochody;
punktor informacji o chorobie psychicznej lub innych zakłóceniach czynności psychicznych ograniczających sprawność umysłową i mogących negatywnie wpłynąć na zdolność
osoby sprawdzanej do wykonywania prac, związanych z dostępem do informacji niejawnych;
punktor uzależnienia od alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych.

Zwykłe postępowanie sprawdzające kończy się:

1) Wydaniem poświadczenia bezpieczeństwa.
2) Decyzją o odmowie wydania poświadczenia bezpieczeństwa.
3) Decyzja o umorzeniu postępowania sprawdzającego.

Ad 1) Po zakończeniu postępowania sprawdzającego z wynikiem pozytywnym pełnomocnik ochrony wydaje poświadczenie bezpieczeństwa i przekazuje je osobie sprawdzanej, zawiadamiając kierownika jednostki organizacyjnej lub osobę uprawnioną do obsady stanowiska.

Informację o wydanym poświadczeniu bezpieczeństwa pełnomocnik ochrony przekazuje do ABW.

Ad 2) Przesłanki decyzji o odmowie wydania poświadczenia bezpieczeństwa:
- nie zostały usunięte wątpliwości, o których mowa w art. 24 ust. 2,
- skazanie prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego, także popełnione za granicą lub umyślne przestępstwo skarbowe, jeżeli czyn, za który nastąpiło skazanie wywołuje wątpliwości, o których mowa w art. 24 ust. 2.

Po zakończeniu postępowania sprawdzającego z wynikiem negatywnym, pełnomocnik ochrony wydaje decyzję o odmowie wydania poświadczenia bezpieczeństwa i doręcza ją osobie sprawdzanej.
Informację o odmowie wydania poświadczenia pełnomocnik ochrony przekazuje kierownikowi jednostki organizacyjnej lub osobie uprawnionej do obsady stanowiska oraz ABW.
Niezwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia o odmowie wydania poświadczenia bezpieczeństwa, osoba upoważniona do obsady stanowiska jest obowiązana uniemożliwić dostęp do informacji niejawnych osobie, której odmowa dotyczy.

Decyzja o odmowie wydania poświadczenia bezpieczeństwa powinna zawierać:

 
punktor

podstawę prawną oraz uzasadnienie faktyczne i prawne;

 
punktor

wskazanie wnioskodawcy postępowania sprawdzającego;

punktor

określenie organu, który przeprowadził postępowanie sprawdzające;

punktor

datę i miejsce wydania;
punktor

imię, nazwisko i datę urodzenia osoby sprawdzanej;
punktor

określenie rodzaju przeprowadzonego postępowania sprawdzającego, ze wskazaniem klauzuli informacji niejawnych, do których osoba sprawdzana miała mieć dostęp;
punktor

stwierdzenie, że osoba sprawdzana nie daje rękojmi zachowania tajemnicy;
punktor

imienną pieczęć i podpis upoważnionego funkcjonariusza ABW albo funkcjonariusza lub żołnierza SKW, albo pełnomocnika ochrony, który przeprowadził postępowanie sprawdzające;

punktor

pouczenie o dopuszczalności i terminie wniesienia odwołania odpowiednio do Prezesa Rady Ministrów albo Szefa ABW lub Szefa SKW.

Pełnomocnik ochrony umarza postępowanie sprawdzające:

1) w przypadku śmierci osoby sprawdzanej,
2) rezygnacji osoby sprawdzanej z ubiegania się albo zajmowania stanowiska lub wykonywania pracy, łączących się z dostępem do informacji niejawnych,
3) odstąpienia przez kierownika jednostki organizacyjnej od zamiaru obsadzenia osoby sprawdzanej na stanowisku lub zlecenia jej prac związanych z dostępem do informacji niejawnych,
4) gdy postępowanie z innej przyczyny stało się bezprzedmiotowe.

Decyzję o umorzeniu postępowania sprawdzającego wydaną w związku z przesłankami, o których mowa w pkt 2-4 pełnomocnik ochrony doręcza osobie sprawdzanej.

O wydaniu decyzji o umorzeniu postępowania sprawdzającego pełnomocnik ochrony zawiadamia również kierownika jednostki organizacyjnej lub osobę uprawnioną do obsady stanowiska.

Od wydanej przez ABW decyzji o odmowie wydania poświadczenia bezpieczeństwa lub o jego cofnięciu oraz decyzji o umorzeniu postępowania sprawdzającego osobie sprawdzanej służy odwołanie do Prezesa Rady Ministrów.

Od wydanej przez pełnomocnika ochrony decyzji o odmowie wydania poświadczenia bezpieczeństwa lub o jego cofnięciu oraz decyzji o umorzeniu postępowania sprawdzającego, osobie sprawdzanej służy odwołanie do Szefa ABW.

Odwołanie wnosi się za pośrednictwem odpowiednio ABW lub pełnomocnika ochrony, w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.

Odwołanie nie wymaga uzasadnienia. Zgodnie z trwałością decyzji wniesienie odwołania nie wstrzymuje jej wykonania.

ABW oraz Pełnomocnik Ochrony zobowiązana/y jest przesłać odwołanie wraz z aktami postępowania sprawdzającego odpowiednio Prezesowi RM oraz Szefowi ABW w terminie
14 dni od dnia, w którym otrzymał/a odwołanie.

Akta postępowania powinny być kompletne, tzn. zawierać wszystkie dokumenty (lub ich uwierzytelnione kopie) wytworzone lub wykorzystywane przez ABW lub pełnomocnika w ramach postępowania sprawdzającego.

Szef ABW może:

1) stwierdzić w drodze postanowienia niedopuszczalność odwołania oraz uchybienie terminu do wniesienia odwołania (postanowienia w tych sprawach są ostateczne),
2) na żądanie osoby sprawdzanej lub z urzędu zlecić pełnomocnikowi ochrony przeprowadzenie dodatkowych czynności w celu uzupełnienia dowodów i materiałów w postępowaniu sprawdzającym,
3) wydać decyzję, w której:

 
punktor

utrzymuje w mocy decyzję pełnomocnika ochrony,

 
punktor

uchyla decyzję o odmowie i nakazuje pełnomocnikowi wydanie poświadczenia bezpieczeństwa,
punktor

uchyla decyzję o cofnięciu poświadczenia bezpieczeństwa,
punktor

uchyla decyzję pełnomocnika ochrony i przekazuje sprawę do ponownego rozpatrzenia,
punktor

stwierdza nieważność decyzji.

Po wydaniu decyzji lub postanowienia Szef ABW niezwłocznie zwraca akta postępowania pełnomocnikowi ochrony.

Decyzje i postanowienia doręcza się osobie sprawdzanej i pełnomocnikowi ochrony, zawiadamiając o rozstrzygnięciu zawartym w decyzji lub postanowieniu osobę upoważnioną do obsady stanowiska.

W przypadku, gdy decyzja pełnomocnika ochrony:

1) wydana została z naruszeniem przepisów o właściwości,
2) wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa,
3) dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną,
4) została skierowana do osoby nie będącej stroną w sprawie,
5) była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały,
6) w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą,
7) zawiera wadę powodującą jej nieważność z mocy prawa,
 
Szef ABW może stwierdzić jej nieważność. Rozstrzygnięcie takie następuje w drodze decyzji.

Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji wszczynane jest z urzędu lub na żądanie osoby sprawdzanej.

Odmowa wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji następuje w drodze postanowienia.

Zgodnie z zasadą sądowej kontroli decyzji, na decyzje i postanowienia Szefa ABW osobie sprawdzanej przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Skargę wnosi się w terminie 30 dni od dnia doręczenia decyzji lub postanowienia, za pośrednictwem Szefa ABW.

Szef ABW po otrzymaniu skargi zwraca się do pełnomocnika ochrony o przesłanie akt postępowania sprawdzającego (wymagania dotyczące zawartości akt są identyczne jak w przypadku postępowania odwoławczego).

Po wydaniu wyroku i zwrocie akt przez Wojewódzki Sąd Administracyjny, Szef ABW niezwłocznie przekazuje pełnomocnikowi ochrony akta postępowania sprawdzającego.

Od wyroku wydanego przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie osobie sprawdzanej przysługuje prawo wniesienia skargi kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Skargę kasacyjną wnosi się za pośrednictwem sądu, który wydał zaskarżony wyrok, w terminie 30 dni od dnia doręczenia odpisu orzeczenia.

Wznowienie postępowania zakończonego ostateczną decyzją o odmowie lub cofnięciu poświadczenia bezpieczeństwa wydaną w związku:

1) z przedstawieniem osobie sprawdzanej zarzutu popełnienia przestępstwa,
2) z postawieniem osoby sprawdzanej w stan oskarżenia,
3) ze skazaniem osoby sprawdzanej za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe,
może nastąpić, jeśli postępowanie karne zostało umorzone lub zakończone uniewinnieniem osoby sprawdzanej.

Wznowienie postępowania następuje z urzędu lub na wniosek osoby sprawdzanej.
Wniosek o wznowienie osoba sprawdzana składa do organu, który wydał decyzję w pierwszej instancji, w terminie 30 dni od dnia, w którym dowiedziała się o okoliczności uzasadniającej wznowienie postępowania.

W przypadku przekroczenia w/wym. terminu, organ właściwy do przeprowadzenia postępowania wznowieniowego, wydaje postanowienie o uchybieniu terminu do wniesienia wniosku o wznowienie postępowania.

Wznowienie postępowania następuje w drodze postanowienia, a odmowa wznowienia - na podstawie decyzji.

Organ prowadzący wznowione postępowanie kończy je wydaniem:

1) decyzji o uchyleniu decyzji dotychczasowej i rozstrzyga o istocie sprawy,
2) decyzji o uchyleniu decyzji dotychczasowej i przekazuje sprawę do ponownego rozpatrzenia,
3) decyzji o odmowie uchylenia decyzji dotychczasowej.

Od decyzji o odmowie wznowienia postępowania oraz decyzji kończącej wznowione postępowanie, osobie sprawdzanej przysługuje prawo:

1) wniesienia odwołania do Szefa ABW w przypadku, gdy decyzje te zostały wydane przez pełnomocnika ochrony,
2) wniesienia wniosku o ponowne rozpatrzenia sprawy do Szefa ABW w przypadku, gdy decyzje te zostały wydane przez Szefa ABW.
 
 _2019